Selamat datang di blog sederhana ini, kiranya menjadi berkat bagi kita semua

Rabu, 21 Maret 2012

BAHAN PEMBINAAN SINTUA



RUHUT-RUHUT HASINTUAON
1 Tim.3:1-7
Patujolo         
            Dung jongjong huria ni Jesus Kristus di portibi on, pintor ihut do ulaon hasintuaon. Na parjolo tarjaha taringot tusi i ma di Ul.11:30 : “Saut ma I dibahen, ditongos ma I tu angka Sintua I marhite-hitetangan ni si Barnabas dohot si Saulus”, jala na paduahon di Ul.14:23 : “Alai dipillit ma angka Sintua di nasida di ganup huria; mardongan tangiang dohot na marpuasa dipasahat ma nasida tu Tuhan naung hinaporseaannasida”.

            Ndang torang di na parjolo i boha do hasasahat nasida tu ulaon i, alai di na paduahon i tangkas do, na dipillit do nasida sian tonga ni ruas ni huria i. Adong dua hata na dipangke tu ulaon i. Na parjolo, presbuteros (elder/penatua), dung i episkopos (bishop/penilik). Di mulana, sada hian do na tinembak ni na dua i. Na parjolo i marhahonaan tu hajongjongan manang statusna, na paduahon i tu ulaon manang perananna. Di Ul.20:17 rupani, digoar do sude sintua ni huria Epesus presbuterous, alai di ay.28 episkopous. Jadi tangkasna, tohonanna sintua, ulaonna simatamatai. (Alai di pudian ni ari gabe dua hajongjongan na marasing nama i; presbuteros i ma sintua, ulaonna mamatamatai; episkopos i ma penilik, ulaonna manguluhon).
            Di turpuk on episkopees do dipangke, na mandok hasintuaon. Taringot tu sintua dohot hasintuaon i, adong do na mandok: “Ulaon na denggan do pinangido ni na mangalului hasintuaon.” Ra, reaksi ni huria do i tu kecenderungan ni halak na lam materialistis, na mandok ulaon na parohon hepeng do na denggan. Sintua ndang margaji. Tutu, di 1 Tim.5:17-18 diigil si Paulus do silompit hasangapon tu angka sintua na adong talentana marjamita dohot mangajari, i ma panghormation dohot pansamotan. Alai secara umum, ndang sijalo gaji angka sintua, gabe ra, dirajumi halak ma ulaon i na hurang arga.
Hatorangan
  • Ay. 1, Dison, dialo si Paulus do i, didok di ay. 1 : “Hata haposan do on,” (lapatanna na patut jaloon do pingkiran na mandok) : “Ulaon na denggan do pinangido ni na mangalului hasintuaon.” Na denggan do tutu, ai marhite i gabe dongan pangula jolma i di Debata (pat.1 Kor.3:9).
  • Di angka ayat na mangihut dipajojor do ruhutruhut ni na gabe sintua i, i ma :
  1.  Ndang adong sisurahan di ibana. Ndang na mandok na singkop (sempurna) di na saluhut, alai saotik-otikna ndang gabe pargasipan ibana na boi mangonjarhon halak tu dosa manang tu poda haliluon, alai ingkon na boi do gabe tiruan ni ruas di panghataion, di parange, di holong ni roha, di haporseaon, dohot di hatomanon (pat.1 Tim.4:12).
  2. Harajaan ni sada boruboru. Di tingki i, di hajahudion manang pe di hasipelebeguon torop do halak na mangulahon poligami (sahalak baoa na maripehon lobi sian sada parompuan di ombas na dos). Di bona ni hakristenon, angka na mangulahon na songon i tingki di hajahudion manang di hasipelebeguonna dope, dijangkon do tong tu huria i. Angka sisongon i ma na nidokna dison na so boi gabe sintua. (Di angka tingki na mangihut, dihonahon na deba do i tu angka naung hea mabalu na marbagas muse. Songon i tu angka na so marnioli dope. Alai ndang adong ojahan ni pangantusion na songon i di turpuk on).
  3.  Marpangontik (Gr.neephalion/vigilant). Mansai ragam do pangantusion ni hata i, isara na marpangontik / hemat / sederhana / hidup seadanya (pat.1 Tim.3:11), boi mangorom diri manang mangalo hagiotna/dapat menahan diri (pat.salinan Alkitab) lumobi taringot tu anggur, marbisuk/ bijaksana/waspada/sangat hati-hati, berkepala dingin, toman/pantas, dohot na asing. Sandok ingkon na boi do ibana mangaramoti diri dohot pangalahona maradophon nasa rumang ni hadosaon.
  4.  Marroha, mandok torang rohana/waras/bijaksana (pat.salinan Alkitab), ndang dihuasoi parungkilon manang sitaononna.
  5.  Marhapantunon, mandok pantun/sopan manghatai dohot marpangalaho, memiliki sikap lahiriah yang anggun, ndang humarojor, ndang kasar jala ndang koras.
  6.  Na las roha martamue/suka memberi tumpangan. Pangalaho na diargai situtu do na songon i di tingki i, ai ndang haru ragat dope bisnis dohot fasilitas penginapan. Di halak Kristen, lumobi di sintua, ingkon lobi sian kebajikan umum do halalas ni roha martamue i, ai ingkon gabe bagian ni etikana do i songon halak kristen, parbue ni haporseaonna (pat.Rom 12:13; Heb.13:2).
  7. Na malo mangajari, lapatanna boi manogunogu halak tu haporseaon dohot pangalaho. Tutu, ndang sai sude sintua na martalenta mangajari, deba do. Nang pe songon i ingkon adong do di ganup sintua parbinotoan na mendasar taringot tu haporseaon dohot pangalaho jala adong hatauonna mentransfer i tu na asing.
  8. Unang sisobur tuak, mandok unang parminum manang parmabuk. Anggo na minum anggur boi do (pat.1 Tim.5:23), alai unang sahat tu na mabuk. Parmabuk ndang manghatai manang bersikap i sian dirina, sian onjar ni tuak anggur do manang siinumon na koras. Alai ndang holan na mabuk ala ni siinumon na koras, na mabuk ala ni angka na asing pe, angka na so tarjolma rupani, na manghatai, marendei, manang na bersikap so sian dirina, ndang tama i gabe sintua.
  9. Unang pangalinsingi, mandok unang parmuruk (pat.salinan Alkitab) manang parbada, tidak suka cekcok/bertengkar.
  10.  Na lambok, mandok serep rohana, toruk, lemah lembut/rendah hati.
  11.  Pardame (Gr.amachon/not a brawler), mandok ndang lomo rohana marbada manang guntur (tak suka ribut), alai basar (pat.2 Tim.2:24).
  12.  Na so impolan di perak. Siimpolan di perak lapatanna, simata hepeng, sihaholongi hepeng, simongkus (rakus/tamak), materialistis.
  13.  Na malo mangarajai donganna sabagas, paranakhon sioloi ajar mardongan sandok hahormaton. Nang pe nidok nangkin na so adong alasan so manjalo na so marsaripe gabe sintua, na dumengganna nian naeng ma na marsaripe, ai naeng gabe tiruan do sintua i nang di parsaripeon. Keluarga do huria na parjolo sihobasan ni sintua i. Molo ture keluargana, mansai godang do panumpak ni i tu huria i. Hombar tusi ingkon malo ma ibana mangarajai pardihutana, malo huhut mangajari ianakhonna asa gabe sioloi ajar jala na hormat marnatuatua. Molo so ture keluargana, maol do hirimon na boi ibana patureturehon huria i.
  14. Unang na imbaru masuk, lapatanna unang na imbaru taripar dope tu haporseaon kristen (baru bertobat). Isara ni suansuanan na baru tubu, ndang togu dope uratna dohot hauna, ndang tahan dope mangadopi habahaba. Songon i ma halak na imbaru masuk i mansai mura dope i tarmara. Sambalik, boi do mansai timbo semangatna; menggebu-gebu naeng manindangi so pola godang panimbangion; alai sambalik nari, boi mura tartuktuk marnida ruas angka na parjolo sian ibana na so dumenggan pangalahona, gabe ringgas ibana manguhumuhumi. Lumobi molo pintor dijangkon ibana gabe sintua, boi do gabe ginjang rohana gabe madabu tu bagasan uhum ni sibolis i. Dialo Debata do na ginjang marroha, gabe mura agoon ni sibolis i.
  15. Denggan baritana di halak na di balian. Halak na di balian, i ma na so Kristen; Jahudi dohot sipelebegu. Ingkon dohot do angka i marhatutuhon denggan ni barita ni sintua i. Ummura ma i parhatutuon nasida dung diida sikap ni sintua i angka na hombar tu nilai-nilai sosial, budaya, ekonomi, dohot na asing na rap tiniopnasida. Rupani, boha do parsaoran ni sintua i tu donganna jolma, boha do ibana mamangke sinadonganna, boha do ibana mandalanhon usahona, dohot na asing. Molo sahalak na so parduli do sintua tu hombar jabuna manang holan na mangangkali di partigatigaonna, tung so dohonon ni angka na di balian do i sidenggan barita nang pe dibege na malo ibana mangajari di huria. Sandok unang ma adong dalan ni manang ise pe manginsahi sintua i. Molo songon i, sibolis i pe ndang tarbahensa be manambili ibana.

Siahusorhusoron

Na dipillit do sintua i (Ul.14:23) jala dipabangkit gabe simatamatai laho marmahani huria i (Ul.20:28). Ndang torang di hita boha do antusiasme ni halak uju i taringot tu na gabe sintua i; mura do na mamillit sintua manang songon sinuaeng on do, relatif maol, ndang binoto. Alai na torang, di tingki i pe nunga manggomgomi tondi ni materialisme tu jolma. Ulaon na parohon hepeng, i do na dirajumi denggan; sabalikna, na so parohon hepeng, ndang denggan. Hombar tusi, adong do pandapot umum na mandok, molo adong halak na so manjalo upa sian ulaon naung pinatupana, patut do i curigaan. Sintua umumna ndang margaji. Ala ni i, ra, gabe adong ma na mandok ulaon na hurang denggan do hasintuaon i. Alai si Paulus mandok dison: “Hata haposan do on: Ulaon na denggan do pinangido ni na mangalului hasintuaon.” Ulaon na denggan ma tutu, ai songon induk ni halak Israel na pinabangkit ni si Musa na uju i jala na jinangkon ni Debata laho manggomgomi dohot manguhumi bangso i mar-sasaribu, mar-sasaratus, mar-limalimapulu dohot mar-sasampulu (pat. 2 Mus.18:21), na gabe dongan pangula ni Debata do angka sintua laho mamatamatai dohot marmahani huria i. Hatontuan i marlaku do tu sude parhalado ni huria; manang na pandita i, guru huria, evangelis, bibelvrouw manang na diakones. Tutu, paasing-asing do proses ni pamilliton dohot panjouon na tu nasida; angka na nidok parpudi i marhihitehite parsikolaan dohot surat haputusan ni uluan ni huria, na parjolo i ndang pola; pasing-asing dohot dalan ni ngolunasida, ai na deba manjalo balanjo do sian huria, na deba ndang pola. Balanjo do, ndang gaji; ai aut gaji, etongan ma nian jam kerjana, lemburna, dohot na asing. Alai dongan pangula ni Debata do nasida saluhut. Ala ni i, mansai na denggan jala na arga do ulaon i, jala patut do i argahonon, pujihonon jala hamauliatehonon nasida ganup; patut argaan, pujihonon jala hamauliatehonnon ni sandok huria i.

Na badia do Debata, ndang olo saor tu angka na so badia. Ala na gabe dongan pangula ni Debata na badia i do pangula ni huria i, adong do ruhutruhut partondion manang syarat-syarat rohani ni halak angka na boi pilliton tu ulaon i. Ruhutruhut i parjolo sahali ndang luluan i di angka naung gabe parhalado, alai di angka na so parhalado do, di ruas ni huria haroroan ni angka parhobas i. Tutu, dung tarpillit nasida ingkon na partahanhononna do i, pahinsatonna gariada. Mansai ringkot ma i parrohahonon jala parungkilhonon ni sandok hurianta. Di angka tingki na parpudi on mansai godang do tihatiha tu angka pahalado ni huria. “Hurang badia,” ninna rupani, “hurang rohani, hurang porman; parisap, parminum, materialistis; ndang toman, ndang daulat, ndang malo marjamita, dohot na asing.” Ndang parsoadaon, adong do tutu na songon i. Alai ringkot do ingotonta, luhut halak anak ni jamanna do i, produk ni masyarakatna. Maol do hirimon tubu angka pemimpin na so korup sian masyarakat naung korup, partogi na manghagigihon sisip sian masyarakat na manghalomohon sisip. Sogo do nian roha ni masyarakat di partogi na hundul di lembaga-lembaga perwakilan na manjalo sisip, alai asa sahat halak tu hundulan na songon i ndang jarang i na mangalampeti jala dijalo masyarakat do i jala dihasonanghon. Nda sipalensem do sogo ni roha sisongon i? Sogo do ninna roha ni natorop di koruptor, alai molo adong anak ni halak na denggan inganan parkarejoanna alai ndang pintor mamora ala so olo mangulahon na putor, natorasna pe didok do i na loahon; alai molo adong na pintor boi mamora jong nang pe so sarombang parkarejoanna tu pandapotanna ala so alang rohana mangulahon na pulos, dipuji do i songon sahalak na marhasil. Molo songon i do nda tumagon ma na korupsi asa dipuji halak, dari pada sai dohononna na loahon? Suman tusi, nda ringkot parungkilhononta so nda tung parbue ni hurianta do angka pangula na hurang rohani i? Molo songon i do, ingkon sude do hita muba gabe na rohani, dung i tartubuhon hita ma angka parhalado na na so sisurahan, na marpangontik, na marroha, na pantun, na las roha martamue, na umboto mangarajai diri, na so pangalinsingi, na lambok, pardame, na so impolan di perak, na umboto mangarajai donganna sabagas, paranakhon sioloi ajar, dohot sidenggan barita.

Sumber : Pdt. MV. Simanjuntak

2 komentar:

  1. Mauliate ma dipostingan muna on amang. Aut sugari adong nian muse sejarah hasintuaon di hurianta. Mansai arga do on di hita. :)

    BalasHapus
  2. Horas amang, Hea do hujaha di Bulletin Narhasem taringot tu sejarah Tohonan Sintua di HKBP, hucoba pe posting di blog on.

    BalasHapus

HTML